CÂY VẢ - MÓN NGON ĐẶC SẢN XỨ HUẾ

Từ lâu, cây vả đã được xem là món ăn ngon dân dã của người dân xứ Huế mộng mơ. Món ăn này gợi nhớ đến ký ức tuổi thơ của những người con xa quê lâu ngày, cũng như là món ăn không thể thiếu đối với du khách khi một lần ghé đến Huế.

Tôi còn nhớ ở nhà nội mình có trồng một cây vả trong sân. Ở Huế, hầu như bất kỳ một ngôi chùa hay ngôi nhà nào cũng trồng một vài cây vả. Cây thuộc họ Dâu tằm (Moraceae), có tên La tinh: Ficus auriculara Lour, cây vả dễ trồng, ít cần phân bón hay chăm sóc thường xuyên, cứ trồng vậy và cây sẽ lớn lên theo nắng mưa, cho ra quả. Cây có gốc lớn, cành tỏa rộng, lá vả to tán rộng như lá sen. Trái vả mọc thành chum, theo thân, cành cây. Mỗi chùm có hơn cả chục trái màu xanh tươi. Trái vả tròn dẹt, bằng cỡ nắm tay, vỏ màu xanh, bên ngoài có lớp lông tơ phủ mịn màng, thịt trắng và trong lòng hồng. Trái vả ngon có vị ngọt, giòn xen lẫn vị chát. Trái vả nào quá chín hoặc bị héo thì vẫn ăn được, nhưng lớp vỏ bị thâm, xỉn màu, ruột chuyển sang màu nâu, không còn độ ngọt.

Trái vả ở Huế tựa như trái sung ở trong Nam, nhưng trái vả lớn hơn. Cây vả được xem là một trong những đặc sản quý của xứ Huế, có thể dùng để chế biến món ăn và làm thuốc hỗ trợ chữa bệnh. Du khách khi đến Huế, ở bất kì địa điểm nào cũng có thể thưởng thức các món ăn ngon được chế biến từ trái vả. Một số món ăn làm từ trái vả như vả trộn, sườn non hầm trái vả, vả chua ngọt,…  

Món đầu tiên tôi ăn khi còn bé là sườn non hầm trái vả. Sườn non được rửa sạch, chặt miếng nhỏ. Vả gọt vỏ, bổ múi mỏng thành hình chữ C. Phi hành, xào săn thịt sườn, sau đó cho vả vào đảo đều, nêm nếm gia vị vừa miệng, châm thêm nước. Hầm đến khi sườn mềm rục, cho ra tô, rắc thêm tiêu lên trên. Món này ăn với cơm trắng nóng rất ngon, thịt mềm, vả như tan chảy trên đầu lưỡi. Đồng thời, đây cũng là món ăn rất có lợi sữa cho phụ nữ có thai. Hay cách ăn đơn giản hơn và cắt trái vả, chấm mắm ruốc ăn kèm với thịt heo luộc và rau sống.

Vả thực sự là món ăn dân dã nhất ở Huế, mà tất cả những người con sinh ra và lớn lên đều đã được nếm ít nhất một lần trong đời và không thể nào quên được hương vị say đắm lòng người như vậy.